فرودگر ماه اودیسئوس اولین فضاپیمای آمریکایی می بود که هفته قبل بعد از نیم قرن روی ماه نشست. فرود این ماهنشین گرچه پیروزیآمیز اما نامتعادل می بود. اکنون بعد از گذشت یک هفته، روز پنجشنبه با فرارسیدن شب در ماه، اودیسئوس انرژی خود را از دست داد و به خواب زمستانی فرو رفت.
کمپانی آمریکایی Intuitive Machines برای ساخت و ارسال این مأموریت ۱۱۸ میلیون دلار بودجه از ناسا دریافت کرده می بود. مطابق اظهار این کمپانی در اکانت ایکس (توییتر اسبق)، تیم کنترل اودیسئوس در آخرین ساعات فعالیت این فرودگر ماه، یک «مخابره خداحافظی» از آن دریافت کردند.
این مطلب یک عکس از خورشید در آسمان ماه است که اودیسئوس آن را هفته پیش گرفته می بود. کمپانی Intuitive Machines در جواب نوشت: «شب بخیر اودی. امیدواریم مجدد صدایت را بشنویم.» اودی نام صمیمانهای است که مهندسان این کمپانی برای فضاپیمای خود انتخاب کرده بودند.
Intuitive خبرداد که اودیسئوس را طوری برنامهنویسی کرده که اگر سه هفته سپس و با طلوع مجدد خورشید، انرژی کافی برای بیدارشدن دریافت کرد، «به خانه زنگ بزند»؛ یعنی به مرکز کنترل خود در هیوستون تگزاس.
ابتدا قرار می بود چهارشنبه شب و با رسیدن خورشید به افق انرژی اودیسئوس همه بشود. اما این اتفاق نیفتاد و Intuitive روز پنجشنبه او گفت که فضاپیمایش هم چنان انرژی کافی برای ارسال یک مجموعه دیگر داده را نیز دارد. سپس از این مخابره، ربط با اودیسئوس از دست رفت.
ذکر این مسئله نیز دلنشین است که در طول این مأموریت، سهام کمپانی Intuitive ابتدا سه برابر شد و سپس مجدد سقوط کرد. اکنون قیمت سهام این کمپانی هوافضا ۲۰ درصد از لحظه قبل از پرتاب ماهنشین بالاتر است که قیمت Intuitive Machines را به ۶۰۰ میلیون دلار میرساند.
فرود نامتعادل
فرودگر ماه اودیسئوس از کلاس Nova-C یک استوانه ششگوشه و با شش پایه است که چهار متر ارتفاع دارد. این وسیله بعد از یک هفته سفر، پنجشنبه به مدار ماه رسید و بعد از یک مانور ۱۱ ساعته و استرسزا روی سطح ماه فرود آمد. اما فرود فضاپیما نامتعادل می بود، چون یکی از پایههایش به سطح ماه گیر کرد. موقعیت مایل آن علتشد تا عملیات بعدی و متوقف و ارسال دادهها به زمین محدود بشود.
Intuitive Machines بعداً او گفت که خطای انسانی عامل مشکلات مسیریابی می بود. تیمهای پرواز پیش از پرتاب فضاپیما یکی از کلیدهای ایمنی آن را بهطور دستی فعال نکرده بودند. این قصور علتشد تا مسیریابهای لیزری اودیسئوس فعال نشوند و زمان فرود، مهندسان ناچار شدند با عجله یک روش جانشین طراحی کنند.
این کار دقیقه-نودی از سقوط فضاپیما جلوگیری کرد، اما موفق نشد اعتدال آن را نگه داری کند. درنتیجه اودیسئوس روی یک سطح ناصاف نشست و با زاویهای ۳۰ درجه روی سطح خوابید.
در تصویری که کمپانی Intuitive Machines روز چهارشنبه انتشار کرد، اشکار می بود که یکی از پایههای آن در لحظه تماس با سطح ماه شکسته است. بااینحال، مهندسان این کمپانی توانستند بعد از نیم قرن یک فضاپیمای آمریکایی را با فرود نرم روی ماه بنشانند. یکی دیگر از دستاورهای آنها منفعت گیری موفق از اولین موتور پیشرانه با سوخت ترکیبی متان مایع و اکسیژن مایع می بود.