برق، بنزین، ماشین هیبریدی و موتورسنگین؛ چالش صنعت حمل و نقل در سال ۱۴۰۳

روز قبل خبر صدور مجوز برای واردات اسکوترهای سنگین (موتورسنگین) با موتور ۵۵۰ سی سی، بازار موتورسکیلت را تکان داد. موتورهای تجهیزبه پیشرانه هایی با حجم بیشتر از ۲۵۰ سی سی که در ایران اصطلاحا موتور سنگین خوانده می شوند و بخاطر شدت و شتاب بالا تا بحال واردات و مونتاژ آن ها به هر شکلی ممنوع بوده است. طی ماه های تازه نیز تقریبا هر هفته ناظر تصمیمات تازه وزارت صمت برای اراعه تاکسی های برقی، افت تعرفه واردات خودروهای هیبریدی و مواردی از این دست بوده ایم. این خبرها در ظاهر به یکدیگر ارتباطی ندارند. اما با گشتی بین سخن بگویید های وزیر صمت در رابطه با بحرانی شدن حالت مصرف سوخت در سرزمین، می توان شاه کلیدی برای رمزگشایی از این خبرهای در ظاهر ضد و نقیض یافت. این شاه کلید خبر از تغیرات بازار ماشین، موتورسیکلت و صنعت حمل و نقل در سال آینده می دهد.

افزایش مصرف، افزایش تشکیل را بی‌تاثییر کرد

با تکمیل پروژه پالایشگاه ستاره خلیج فارس در سال ۱۳۹۷، ظرفیت تولیدی روزانه بنزین سرزمین به نزدیک به ۱۰۰ میلیون لیتر افزایش یافت. همین عامل جهت شد که کشورمان از واردات بنزین بی‌نیاز بشود. اما با دقت به افزایش سهمگین مصرف سوخت طی چند سال تازه، این افزایش تشکیل بی‌تاثییر شد. ثبت رکوردهای عجیبی نظیر مصرف ۱۲۰ و حتی ۱۳۰ میلیون لیتر در هر روز، تنها با گذشت پنج سال از تکمیل این پالایشگاه، بار دیگر نیاز به واردات بنزین را پررنگ کرد. این کار در کنار افزایش قابل‌دقت تعداد خودروها در سطح خیابان‌ها نیز روال مصرف سوخت را شتاب بخشیده است. همه این موارد در کنارهم علتشده‌اند تا چشم‌انداز چندان روشنی در رابطه شرایط فراهم سوخت وجود نداشته باشد.

انچه که از سخنان وزیر صمت و دیگر مسئولان امر برمی‌آید، در سطوح مدیریتی تصمیمی در راستای تنوع‌بخشی به سبد سوخت سرزمین گرفته شده است. به همین علت طی چند ماه تازه، اراعه خودروهای هیبریدی را ناظر بوده‌ایم. این چنین واردات خودروها و تاکسی‌های برقی به شدت در دستور کار خودروسازان قرار گرفته است. افت تعرفه واردات خودروهای هیبریدی در کنار مونتاژ و واردات خودروها و اتوبوس‌های برقی نیز قاعدتاً در راستای نیل به همین مقصد انجام می‌بشود. اما آنچه پازل وابسته به این تحول را تکمیل می‌کند، تحول شرایط بازار موتورسیکلت است. این تحول و واردات موتورسنگین شهری، به‌گفتن نسخه نجات‌قسمت تهران از آلودگی، ترافیک و مصرف سوخت می‌تواند کارآمد باشد.

آزادسازی واردات موتورسنگین، راه‌حل مطلوب اقشار گوناگون موتورسوار

در شرایط امروز اراعه خودروهای برقی و هیبریدی زیاد گران‌قیمت و دور از دسترس عموم جامعه همه می‌بشود. به این علت واردات گسترده موتورسیکلت‌های برقی و اراعه با اقساط کم‌منفعت، می‌تواند شرایط حمل‌ونقل در تهران پرترافیک را به کلی منقلب کند. واردات اسکوترهای پرحجم با موتور ۵۵۰ سی‌سی نیز می‌تواند برای افرادی که توانایی منفعت گیری از یک موتورسکیلت معمولی را ندارند، زیاد کار امد باشد.

به عبارتی افرادی که منفعت گیری از موتورسیکلت‌های مرسوم مطرح هوندا را مناسب نمی‌دانند، می‌توانند از سواری با اسکوترهای ۵۵۰ سی‌سی اتوماتیک لذت ببرند. موتورسیکلت‌های قدیمی به‌علت فرم نامناسب نشیمن‌گاه، گزینه مساعد برای تعداد بسیاری از افراد نیستند. حال آن‌که انواع گوناگون موتورسنگین به‌علت حجم پیشرانه زیاد تر و ابعاد بزرگ‌تر، نشیمن‌گاه مناسبی را برای سرنشینان خود فراهم می‌کنند.

علاوه‌برآن، اسکوترهای اتوماتیک با حجم موتور بیشتر از ۲۵۰ سی‌سی و گیربکس اتوماتیک، گزینه‌ای مناسب برای موتورسواری بانوان می باشند. به این علت پیش‌بینی می‌کنیم درصورت ورود زیاد این اسکوترها، بانوان موتورسوار از این اسکوترها استقبال کنند.

منفعت گیری از موتورسیکلت، جانشین واردات ماشین کارکرده

با این چنین تحول و تحولاتی، می‌توان امیدوار می بود که مشکلات زیرساختی برای فراهم سوخت سرزمین نیز تا حدی از بین بردن و رجوع بشود. هرچند بار دیگر باید پافشاری کرد که ظرفیت نیروگاه‌های برق سرزمین برای فراهم نیاز خودروها و موتورسیکلت‌های برقی چندان روشن نیست. انگارً بین وزارت صمت و وزارت نیرو اختلاف‌نظرهایی در رابطه ظرفیت خالی نیروگاه‌ها به‌خصوص در ساعات غیرپیک وجود دارد. اما آنچه که آشکار است اینست که با دقت به سیر تغیرات تازه، واردات ماشین و موتورسیکلت‌های برقی عملاً جانشین مطرح و قانون واردات ماشین دست دوم شده است.

حال باید چشم به راه ماند و دید که آینده پروژه پاک‌سازی سیستم حمل‌ونقل چه خواهد شد؟ آیا این‌بار نیز موانعی نظیر افتتأمین ارز توسط بانک مرکزی، تحقق این پروژه را به دست فراموشی می‌سپارد یا سرانجام، راهکاری برای رهایی از سیاهچاله، ترافیک، آلودگی و مصرف سوخت پایتخت اشکار خواهد شد.