در جایگاه والد یا مربی، امکان پذیر بعضی اوقات حس کنید که کودک در حال بازی‌دادن شما است. در این چنین حالتی، کودک با انجام رفتارهایی فریبنده تلاش می‌کند خواسته یا ناخواسته احساسات شما را به‌سمتی سوق دهد که خواسته او را انجام دهید. به گمان زیاد در این حالت حس کلافگی و خشمگینی به شما دست می‌دهد، اما با آگاهی‌داشتن به این حرکت، می‌توانید اوضاع را بهتر مدیریت کنید. در این مقاله، ابتدا درمورد علت و نشانه‌های حرکت فریبنده کودک سخن بگویید می‌کنیم و سپس راه‌های مقابله با آن را اراعه می‌دهیم.
چرا فرزندم مرا بازی می‌دهد؟
کودکان از ۱۵ماهگی می‌توانند والدین را با گریه‌های الکی بازی دهند، چون می‌دانند با این کار والدین به سراغشان می‌آیند. در واقع کودک این خصیصه را زمان پرورش ویژگی‌های خودخدمت‌گرایی، یادگیری اجتماعی و تاب‌آوری کسب می‌کند. برخی از دلایلی که جهت خواهد شد کودک اطرافیان خود را بازی دهد، عبارت‌اند از:
- به خواسته‌هایش برسد.
- بتواند دیگران را تحت سلطه خود قرار دهد.
- بتواند حمایتدیگران را کسب کند.
- پاداشی بگیرد که خود توانایی کسب آن را ندارد.
- از تنبیه فرار کند.
- به دقت دیگران احتیاج داشته باشد، اما نخواهند بیانش کند.
- قبلا این کار را کرده و می‌داند که نتیجه‌قسمت است.
نشانه‌های کودکی که شما را بازی می‌دهد
نشانه‌های کودکی که شما را بازی می‌دهد، چندان اشکار و آشکار نیستند. با وجود این، نشانه‌های رایجی وجود دارند که امکان پذیر به این معنی باشند که کودک رفتاری فریبنده دارد و تلاش می‌کند شما را بازی دهد. در ادامه این نشانه‌ها را می‌خوانید.
۱. عکس العمل‌های احساسی شدید
برخی از کودکان طاقت نه شنیدن ندارند. اگر خواسته‌شان را برآورده نکنید، کلافه خواهد شد و نمی توانند احساسات خود را مهار کنند. این قضیه جهت عکس العمل‌های شدید همچون لجبازی، بی‌ادبی و گریه‌وزاری می‌بشود. در این چنین شرایطی، والدین یا کودک را تنبیه می‌کنند یا وادار به انجام خواسته او خواهد شد.
آخرین مطالب
- شمارش معکوس آقای خشمگین_دریای تکنولوژی
- عفونت انگلی واژن؛ هر آنچه باید بدانید_دریای تکنولوژی
- ۶ سبک رهبری دانیل گلمن + بهترین سبک رهبری برای من کدام است؟_دریای تکنولوژی
- تلسکوپ فضایی جیمز وب عکس شگفتانگیزی از تولد یک ستاره را انتشار کرد_دریای تکنولوژی
- معارفه گزینههای احتمالی وزارت ارتباطات دولت چهاردهم؛ سجاد بنابی، پای ثابت هیئتمدیرهها_دریای تکنولوژی
۲. قشقرق و بدخلقی
کودکی که برای رسیدن به خواسته‌اش داد می‌زند، خود را روی زمین اسباب‌بازی‌فروشی می‌اندازد یا آن‌قدر گریه می‌کند تا درنهایت خواسته‌اش را برآورده کنید، در واقع می‌خواهد قشقرق به پا کند تا به چیزی که می‌خواهد برسد. این چنین بدخلقی‌هایی امکان پذیر در کودکان کم‌سن‌وسال رایج باشد، اما در صورت تکرار باید آن را جدی بگیرید تا از ابراز اختلالات رفتاری مختصر‌زمان و طویل مدت جلوگیری کنید.
۳. دروغگویی
طبق معمول کودکان افترا می‌گویند تا به خواسته‌هایشان برسند یا جلوی دیگران مظلوم‌نمایی می‌کنند تا والدین خود را بد نشان دهند. این حرکت فرزندان بعضی اوقات اوقات علتمی‌بشود والدین خواسته‌های غیرمعقول آنان را برآورده کنند.
۴. سوءاستفاده از ضعف دیگران
کودکان می‌توانند نقاط ضعف والدین و دیگران را تشخیص و آنها را بازی دهند. برای مثال امکان پذیر کودک بداند که پدرش توانایی نه گفتن به او را ندارد، بعد خواسته‌اش را با پدرش نقل می‌کند.
۵. تظاهر به مریضی یا درد
اگر قرار باشد کودک فعالیتی انجام دهد که علاقه‌ای به آن ندارد یا فقط بخواهد دقت جلب کند، خود را به مریضی می‌زند. این تظاهر به دردداشتن یا مریض‌بودن از نشانه‌های حرکت فریبنده در کودک است.
۶. دوبه‌هم‌زنی
کودک می‌تواند با قیاس والدین یا دیگران آنها را به جان هم بیندازد. برای مثال کودکی را فکر کنید که والدینش طلاق گرفته‌اند. او با گفتن «هنگامی خونه مامان هستم، بهم احترام می‌ذاره و اجازه می‌ده هرچقدر دوست دارم بازی کنم»، می‌تواند دید والدین به یکدیگر را خراب کند.
راه‌های مقابله با فرزندی که شما را بازی می‌دهد
۱. مقصد‌گذاری کنید
همه کودکان در سنین خاصی برای رسیدن به خواسته‌هایشان پدر و مادر خود را فریب خواهند داد. اگر کودک این چنین رفتاری را ادامه دهد، بهتر است اهداف مشخصی برای آنها تعیین کنید. برای مثال به کودک بگویید باید ۷ روز صبر کند و سپس خواست خود را گفتن کند.
۲. برنامه بریزید
اکشن پلن یا برنامه‌ای اشکار برای کودک بچینید تا هنگامی که از شما درخواستی دارد، مطابق برنامه عمل کند. این برنامه بهتر است در راستای هدفی باشد که در قسمت قبلی گفتن کردیم. در برنامه، رفتارهای سالمی را قرار دهید که کودک از آنها پیروی کند. در تدوین برنامه، خلاقیت به خرج دهید و علاقه‌مندی‌های کودک را نیز در نظر بگیرید.
این چنین، کارهایی را در برنامه بگنجانید که انجام آنها برای کودک و خودتان راحت باشد. درنهایت، برنامه را روی دیوار یا یخچال بچسبانید تا جلوی چشم باشد و دائما به کودک یادآوری بشود باید برای گفتن درخواستش از آن پیروی کند.
مثالای از برنامه مذکور:
- سپس از درخواستت، حداقل ۶۰ ثانیه سکوت کن.
- اگر جوابی نگرفتی، سپس از ۶۰ ثانیه مجدد درخواستت را گفتن کن.
- بگو که چرا باید به درخواستت عمل کنیم.
- به دلایل بقیه گوش بده.
۳. برای کودک الگوی خوبی باشید
ما انسان‌ها با مشاهده و بازدید دیگران حرکت خود را شکل می‌دهیم. به این فرایند یادگیری اجتماعی نیز حرف های می‌بشود. حرکت کودکان نیز طبق معمول تحت‌تأثیر والدین است. والدین به‌گفتن الگوی فرزندانشان، می‌توانند جلوی کودک نقش بازی کنند که درخواستی از یکدیگر دارند و برای گفتن درخواستشان باید صبوری به خرج دهند.
این چنین می‌توانید به کودک فیلمی نشان دهید یا داستانی تعریف کنید که پیامی درمورد رفتارهای فریبنده داشته باشد و نشان دهد سلطه‌گری و حیله‌گری حرکت خوبی نیست. دقت داشته باشید که شخصیت این فیلم‌ها و داستان‌ها به‌طوری نباشد که کودک آن را به خود نسبت دهد و گمان کند که غیرمستقیم در حال سرزنش‌کردن او هستید.
۴. با کودک زیاد تر ربط برقرار کنید
به‌گفتن نوعی سرگرمی جای خود را با کودک عوض کنید. برای مثال کودک نقش والد را بازی کند و شما نقش فرزند را. این بازی جهت تشکیل پیوند نزدیک‌تر بین کودک و والدین می‌بشود.
تلاش کنید فعالیت‌های متنوعی را با همکاری فرزندتان انجام دهید. برای مثال می‌توانید با او داستان بنویسید، مدیتیشن کنید، برقصید یا نقاشی کنید. دقت داشته باشید که سخن‌ها و حرکت شما طی این فعالیت‌ها زیاد مهم است و در طویل مدت روی حرکت کودک تاثییر می‌گذارد.
۵. حواس کودک را پرت کنید
با پرت‌کردن حواس کودکان کم‌سن‌وسال می‌توانید حرکت فریبنده آنها را مهار کنید. برای مثال تصویری رنگارنگ از حیوان یا شخصیت کارتونی موردعلاقه‌اش، موسیقی اسایش‌قسمت و صدای پرنده حواس کودک را از خواسته‌اش پرت می‌کنند. این چنین می‌توانید با نوازش و لمس‌کردن او جهت حواس‌پرتی کودک شوید. دستانش را میانه ربط چشمی تکان دهید، با انگشت شست پشت دست‌هایش را نوازش کنید یا با پارچه‌ای گرم بدن او را ماساژ دهید. این چنین می‌توانید با ترکیب عواملی که حواس کودک را پرت می‌کنند، تأثیر آنها را زیاد تر کنید.
۶. به کودک پاداش دهید
اگر هنگامی که فرزند شما حرکت خوبی از خود مشخص می کند یا حرکت فریبنده خود را مهار می‌کند به او پاداش دهید، جهت بهبود رفتاری کودک خواهید شد. پاداش‌ها باید قابل‌پیش‌بینی باشند و کودک در جریان آنها قرار بگیرد تا انگیزه بیشتری برای صبر و خویشتن‌داری داشته باشد. می‌توانید پاداش‌ها را به این صورت در نظر بگیرید که برای مثال اگر کودک فلان حرکت بد را برای ۴ روز انجام ندهد، روز جمعه می‌تواند یک ساعت زیاد تر کارتون تماشا کند.
۷. برای کودک فرصتی فراهم کنید تا شوق خود را تخلیه کند
هر انسانی در زندگی‌اش به تخلیه شوق نیاز اشکار می‌کند و کودکان نیز از این قاعده مستثنا نیستند. هنگامی که احساسات درونی روی هم انباشته شوند، امکان پذیر در جای نادرست بیرون بریزند و اطرافیان را آزار دهند. برخی از کارهایی که با آنها می‌توانید به کودک پشتیبانی کنید احساسات خود را گفتن کند، عبارت‌اند از:
- با کودک خود بازی‌ای کنید که در آن نوبتی چیزی را که اذیت‌تان می‌کند نام ببرید یا خاطره‌ای را که آزارتان داده است، تعریف کنید.
- سؤالاتی باز سوال کنید تا کودک ناچار بشود زیاد تر از حالت معمول احساساتش را به اشتراک بگذارد. فهرستی از این قبیل سؤالات تشکیل کنید و روزانه هرزمانی که کودک آرام می بود، از او بپرسیدشان.
۸. به کودک یاد دهید احساسات خود را روی کاغذ بنویسد
نوشتن روزانه (Journaling) به این معناست که هر حس و فکری که دارید، اعم از خوب و بد، روی کاغذ بنویسید. این کار پشتیبانی بسزایی به سلامت روان کودک می‌کند. از کودک بخواهید دفتری رنگارنگ درست کند و روزمرگی‌هایش، از جمله اتفاقات خوب و بد، را در آن بنویسد. برای اغاز می‌توانید عناوین زیر را برای دفتر کودک منفعت گیری کنید تا آنها را تکمیل کند:
- ۳ تعریفی که امروز از من شد؛
- فردی که همیشه از من حمایتمی‌کند؛
- دو نفری که همیشه به من پشتیبانی می‌کنند.
۹. به کودک پشتیبانی کنید استرس خود را مهار کند
استرس و اضطراب در کودکان امکان پذیر جهت ابراز خشمگینی یا حرکت نادرست بشود. امکان پذیر کودک شما نیز تحت‌تأثیر استرس، حرکت فریبنده‌ای از خود نشان دهد و شما را به بازی بگیرد. برای پیشگیری از این چنین اتفاقی، تلاش کنید فضای خانه را آرام نگه دارید.
۱۰. کودک را در فعالیت‌های روزمره خانوادگی شرکت دهید
برای مثال کودک را در تنظیم برنامه غذایی هفتگی شرکت دهید. حتما برای فعالیت‌های سالم خانوادگی زمان کنار بگذارید. این چنین همکاری‌هایی جهت عمیق‌شدن پیوند شما با کودک می‌بشود.
سخن پایانی
انسان‌ها از بدو تولد رفتارهایی را که آنها را به خواسته‌شان می‌رسانند، تشخیص خواهند داد و یاد می‌گیرند. این رفتارهای فریبنده در کودکان جهت ناراحتی و آزار والدین و اطرافیان خواهد شد. با راهکارهای ذکرشده می‌توان به‌مرور زمان این چنین رفتارهایی را در کودک افت داد.
کودک شما چه نوع حرکت فریبنده‌ای دارد؟ چه راه مقابله‌ای برای این چنین رفتاری در نظر گرفته‌اید؟