
نوشته و ویرایش شده توسط مجله ی دریای تکنولوژی
در همین لحظه که به گمان زیادً بعد از چندین بار تلاش، موفق شدهاید فیلترشکنتان را وصل کنید و احتمالا در پلتفرم فیلترشدهای این یادداشت را میخوانید، عدهای می باشند که در همین سرزمین و احتمالا نزدیکی شما برای بازکردن اینستاگرام، یوتیوب، تلگرام و هر سایت و پلتفرم فرد دیگر که آرزوی دسترسی آزاد به آن را دارید، هیچ مشکلی ندارند.
نام آن را عوض میکنند، لباسهای قشنگ تنش میکنند، توجیههای حیرتانگیز برای اجرای آن ابداع میکنند اما هیچگاه نمی توانند ذات تبعیضآمیزش را تکذیب کنند.
از اینترنت طبقاتی سخن بگویید میکنم؛ پروژهای که سال ۱۴۰۱ سپس از فیلتر شدن اینستاگرام و واتساپ با جدیت بیشتری اجرا شد تا عدهای از فیلترینگ معاف شوند و پا به جهان اینترنت آزاد بگذارند.
نه معلوم است کی تشخیص میدهد این افراد باید چه افرادی باشند، نه اشکار است چرا انتخاب شدهاند. از همه طیفی در بین ماهیگیران این تبعیض دیده میبشود: از اعضای اتاق بازرگانی و اتحادیه فناوران رایانه گرفته تا خبرنگاران، توریستها، «بچههای استارتاپی» و حتی «کارلوس کیروش».
بهتازگی «روحالله دهقانی فیروزآبادی»، معاون علمی و فناوری رئیسجمهور، که علاقه تعداد بسیاری به این تبعیض دارد، بار دیگر نگرانیها را درمورد این پروژه زیاد تر کرده است.
او در نشستی خبری اظهار کرده قرار است منطقه نوآوری بینالمللی به مساحت ۳۰۰ هکتار راهاندازی بشود که «نوآوران» به چشم محل کار و زندگی از آن منفعت گیری کنند. تا اینجا هیچ قضیه بغرنجی وجود ندارد؛ نگرانی آنجا اغاز میبشود که این منطقه قرار است از «اینترنت باکیفیتتری» برخوردار باشد.
سابقه دهقانی فیروزآبادی در دفاع از اینترنت طبقاتی علتشد تعداد بسیاری از کاربران در شبکههای اجتماعی، عبارت «باکیفیتتر» را به «بدون فیلتر» ترجمه کنند. او پیش از این نیز چندین دفعه از لزوم تبعیض در دسترسی به اینترنت سخن حرف های می بود و یقیناً در همه اوقات بار سنگین عبارت «اینترنت طبقاتی» را نپذیرفته و از عبارات تزیینشدهای همانند «اینترنت حرفهای» منفعت گیری کرده است.
یقیناً معاون علمی رئیسجمهور ابایی از اعتراف به تبعیضآمیز بودن این پروژه ندارد؛ به سخنانی که اردیبهشت ۱۴۰۲ در «کارخانه نوآوری آزادی» در دفاع از این قضیه به زبان آورد، دقت کنید: «برخیها امروز ناچار خواهد شد برای برخی کارها به سرزمین فرد دیگر بروند و کار خودشان را آنجا انجام بدهند. بعد حداقل باید بتوانیم در همین کارخانه نوآوری آزادی اینترنتی به بچهها اراعه کنیم که متفاوت باشد؛ همانند اینترنت دانشگاه.»
او که ماموریتای جز اجرای قانون ندارد، به گمان زیادً چندان با اصل نوزدهم قانون اساسی آشنا نیست. بیایید یک بار این اصل ساده و مختصر را بخوانیم: «مردم ایران از هر قوم و قبیله که باشند از حقوق مساوی برخوردارند و رنگ، نژاد، زبان و همانند اینها جهت امتیاز نخواهد می بود.» همان گونه که میبینید، در هیچ بخشی از این اصل، قید «برخیها برابرتر می باشند» ذکر نشده است.
یقیناً نباید فراموش کرد معاون علمی رئیسجمهور تنها شخصی نیست که طرفدار این بیعدالتی است. اولین صداهای بلند در دفاع از اینترنت طبقاتی از مجلس برخاست. «احمد راستینه»، سخنگوی کمیسیون فرهنگی مجلس، از اولین افرادی می بود که بعد از تشدید محدودیتهای اینترنتی سال ۱۴۰۱ این پرچم را بلند کرد.
«عیسی زارعپور»، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، چندین دفعه حرف های است: «چیزی به اسم اینترنت طبقاتی وجود ندارد و همه مردم برای ما خاص می باشند.» او یقیناً هیچ موقع هم تکذیب نکرده که برخی افراد از «سیمکارتهای خاص» منفعت گیری میکنند.
وزیر ارتباطات مردم ایران در هماهنگی مثالزدنی با «عزتالله ضرغامی»، وزیر میراث فرهنگی، پیگیر اعطای سیمکارت بدون فیلتر به گردشگران خارجی می بود و اسفندماه ۱۴۰۱ در گفتگو با «میراث آریا»، خبرگزاری رسمی وزارت میراث فرهنگی، حرف های می بود: «شنیده شده گردشگران خارجی بهعلت فیلترینگ واتساپ و اینستاگرام مقداری دچار مشکل شدهاند. در نظر داریم برای گردشگران خارجی سیمکارتهای خاصی طراحی کنیم که بتوانند در زمان وجود خود در ایران راحتتر و بهتر از فضای مجازی منفعت گیری کنند.»
اکنون که در اغاز معاوضه دولت هستیم، انتظارها برای از بین بردن این چنین تبعیض آشکاری زیاد تر میبشود. رئیس دولت چهاردهم و افراد شماره یک و دو ستادش، «محمدجواد آذری جهرمی» و «محمدجواد ظریف»، چندین دفعه در کارزار انتخابی «مسعود پزشکیان» به دولت جاری در حوزه اینترنت طعنه زدهاند و قولهایی برای اصلاح این شرایط نقل کردهاند.
اکنون باید دید این طعنهها فقط مصرف انتخاباتی داشتند یا قرار است در عمل هم اتفاق جالبی بیفتد. این بار، فقط عامل زمان اشکار نمیکند چه اتفاقی میافتد، بلکه قطعاً مطالبه عمومی هم اثرگذار خواهد می بود.
در آخر این یادداشت و برای جلوگیری از سوءبرداشت، باید پافشاری کرد که اعمال محدودیت و فیلترینگ یکسان برای همه افراد جامعه، خواسته و برتری طرفداران اینترنت آزاد نیست، بلکه قضیه مهم از بین بردن محدودیت و فیلترینگ برای همه، بدون تبعیض است.
دسته بندی مطالب
مقالات کسب وکار