سحابی مرغ دونده


یک ابر ستاره‌زایی بزرگ در دوردست در تصویری تازه همانند یک شام بوقلمون کیهانی به‌نظر می‌رسد. این عکس را «تلسکوپ زیاد بزرگ» (VLT) در شیلی تهیه کرده که متعلق به رصدخانه جنوبی اروپا است. سحابی IC 2944 از ابرها و غبار گازی راه اندازی می‌بشود که ۶٬۵۰۰ سال نوری از زمین فاصله دارد و ستاره‌های جدیدی در آن شکل می‌گیرند. IC 2944 یک ظاهر پرنده‌همانند برجسته دارد. به همین علت، اخترشناسان لقب «سحابی مرغ دونده» را برای آن انتخاب کرده‌اند.

در این عکس ۱٫۵ میلیارد پیکسلی شگفت‌انگیز، بازوهای بزرگ غبار و گاز این سحابی در نور قرمز، صورتی و نارنجی می‌درخشند و ستاره‌های آبی روشن آن را همانند یک درخت کریسمس تزیین کرده‌اند.

عکس سحابی مرغ دونده

سحابی مرغ دونده نزدیک به ۷۱ سال نوری عرض و در نزدیکی صورت‌فلکی قنطورس قرار دارد. مرغ دونده شامل چند ناحیه جدا گانه است که همه انها در این عکس وجود دارند. ۲۵ ماه کامل را می‌توان به‌صورت افقی در این عکس قرار داد. روشن‌ترین ناحیه، که پشت مرغ می‌بشود، IC 2948 نام دارد. این ناحیه پر است از «پرهای» روشن گاز و غبار و ستاره‌های زیاد جوان و داغ به‌صورت نقاط آبی روشن به‌چشم می‌آیند.

Image credit: ESO/VPHAS+ team. Acknowledgement: CASU

این ستاره‌ها در باقی نواحی این سحابی نیز وجود دارند و با تابش‌های فرابنفش گسترده خود، گاز و غبار را جابجا می‌کنند و به این سحابی شکل مرغ دونده را خواهند داد. یقیناً جابجایی گاز و غبار به شکل‌گیری ستاره‌های تازه نیز پشتیبانی می‌کند. اما برخی از نواحی مرغ دونده دربرابر این تابش‌های پرانرژی مقاومت می‌کنند. آن‌ها را می‌توان به‌صورت توده‌های تاریک و متراکم گاز و غبار در اطراف سحابی دید.

مقداری بالاتر، یک سازه روشن عمودی در این سحابی وجود دارد که تقریباً همانند بال پرنده به‌نظر می‌رسد. روی این بال، ستاره چشمک‌زن لاندا قنطورس را می‌بینیم که نزدیک به ۴۷۰ سال نوری با زمین فاصله دارد. این ستاره پرنور را می‌توان با چشم غیرمسلح در آسمان شب دید.

در گوشه بالا سمت راست عکس، دو سحابی انتشاری ــ نواحی با گازهای یونیزه زیاد داغ ــ به‌نام Gum 39 و Gum 40 سر مرغ دونده را راه اندازی خواهند داد. یک سحابی انتشاری دیگر، Gum 41، در گوشه پایین سمت راست دیده می‌بشود که می‌توان آن را پای مرغ فکر کرد.



منبع