چرا V – ۲۲ Osprey یک تله مرگ است؟

پرنده نظامی که انگارً شهرت خود را برای حوادث مرگبار پیدا کرده است، بعد از سانحه ای در اواخر ماه قبل که چهارمین حادثه مرگبار آن در کم تر از دو سال است، بار دیگر او گفت و گو برانگیز شده است.

هواگرد V – ۲۲ Osprey که در خدمت نیروی دریایی، نیروی هوایی و تفنگداران اختصاصی دریایی ایالات متحده است، یکی از توانمندترین هواپیماهای برخاست و فرود عمودی در جهان است. اما این قابلیت با هزینه همراه است: این هواگرد نرخ حادثه ای بیشتر از سه برابر همتای کم توان خود یعنی UH – ۶۰ Blackhawk دارد.

بر پایه بیانیه ۶ دسامبر فرماندهی عملیات اختصاصی نیروی هوایی ایالات متحده (AFSOC)، بعد از حادثه تازه – که در ۲۹ نوامبر در ساحل کاگوشیما در جنوب ژاپن رقم خورد و هر هشت خدمه آن کشته شدند – نیروی هوایی و نیروی دریایی، ناوگان V – ۲۲ خود را زمینگیر کرده اند.در ۷ دسامبر، فرماندهی سیستم های هوایی نیروی دریایی بیانیه خود را انتشار کرد مبنی بر این که همه انواع V – ۲۲ Osprey را برای «هشدارهای زیاد» زمین گیر خواهد کرد.

سقوط در ساحل ژاپن

یک ناظر عینی محلی در سانحه ۲۹ نوامبر به خبرگزاری NHK ژاپن حرف های است که این هواگرد در حال پرواز وارونه می بود که آتش سوزی در بال چپ آن رقم خورد. بعد از آن انفجاری رقم خورد که آسپری بی آن که به سمت جلو برود، مستقیما به سمت پایین و دریا رفت. NHK بعدا گزارش داد که این هواپیما از پایگاه هوایی ایواکونی متعلق به نیروی دریایی آمریکا به سیمت پایگاه هوایی کادنا در جزیره اوکیناوا پرواز می کرده است. این هواپیما مقصد خود را به فرودگاه یاکوشیما در جزیره یاکوشیما تحول داد، اما در مسیر سقوط کرد.

هشت خدمه ای که کشته شدند، از پرسنل نیروی هوایی آمریکا بودند که به دسته سی و نهم عملیات اختصاصی، مستقر در پایگاه هوایی یوکوتا تعلق داشتند. باقی مانده هر هشت نفر اشکار شده است.

نیروی هوایی ایالات متحده این پرواز را به گفتن “ماموریت آموزشی معمول” توصیف کرده است. به حرف های نیروی هوایی، بازدید های اولیه نشان می دهد که «نقص بالقوه در اجزای هواپیما علتاین حادثه ناگوار شده است، اما علت مهم این نقص اکنون اشکار نیست».

قبل جنجالی آسپری

هواگرد V – ۲۲ Osprey در سال ۱۹۸۹ به گفتن اولین پرنده نظامی تیلت روتور یا روتور کج عملیاتی جهان رونمایی شد. دوران گسترش این هواپیما نزدیک به ۱۸ سال به طور انجامید که زیاد غیرمعمول می بود و سرانجام در سال ۲۰۰۷ داخل سرویس نیروی دریایی آمریکا شد. MV – ۲۲ جانشین هلیکوپترهای CH-46 Sea Knight متعلق به دوران ویتنام به گفتن هواپیمای باربری متوسط برای تفنگداران دریایی شد و اکنون نزدیک به ۲۹۸ فروند از یک ناوگان ۳۶۰ فروندی برنامه ریزی شده، داخل سرویس شده اند. نیروی هوایی ۵۲ فروند CV – ۲۲ B Osprey را به گفتن یک سیستم حمل و نقل عملیات اختصاصی دوربرد در اختیار دارد، در حالی که نیروی دریایی ایالات متحده تصمیم دارد ۴۸ فروند از نوع CMV – ۲۲ B را به گفتن یک پرنده مخصوص حمل و نقل بر روی عرشه ناوهای هواپیمابر خریداری کند و تدارکات را بین ناوهای هواپیمابر پهلو گرفته و در حال حرکت جابجا کند.

دوره گسترش Osprey برای چندین تصادف شناخته می بشود که سه مورد آن بین سال های ۱۹۹۲ تا ۲۰۰۰ رقم خورد و در کل ۳۰ نفر کشته شدند. این کار تبدیل لقب «بیوه ساز» (The Widowmaker) این پرنده شد و هم از نظر ایمنی و هم از نظر هزینه مورد انتقاد شدید قرار گرفت.

این هواگرد کج روتور در زمان معارفه تا دهه ۲۰۱۰ از نرخ ایمنی نسبتاً خوبی برخوردار می بود و تنها هفت حادثه مهم با آن رقم خورد، اما این اواخر حوادث مرگبار بسیاری رخ داده است. چهار تفنگدار دریایی در ماه مارس ۲۰۲۲ در نروژ در سانحه ای که به خطای خلبان نسبت داده شد کشته شدند. پنج تفنگدار دریایی در ژوئن ۲۰۲۲ در جنوب کالیفرنیا کشته شدند که به نقص کلاچ هواپیما نسبت داده می بشود. سه نفر در یک تصادف در استرالیا در اوت ۲۰۲۳ در حادثه ای که تا این مدت در دست بازدید است کشته شدند.

مطابق اظهار نیروی دریایی در ژوئیه ۲۰۲۲، Osprey نرخ تصادف “کلاس A” برابر با ۳.۶۱ در هر ۱۰۰،۰۰۰ ساعت پرواز را داشته است. این قبل از دو حادثه آخر در استرالیا و ژاپن بوده است. پنتاگون حوادث کلاس A را این چنین توصیف می کند: «حادثه مستقیمی که در کل ۲,۵۰۰،۰۰۰ دلار یا زیاد تر هزینه دارد، حادثه ای که تبدیل مرگ یا از کارافتادگی کلی دائمی یا انهدام هواپیمای وزارت دفاع می بشود».

در مقام قیاس، نرخ سانحه هلیکوپتر تهاجمی متوسط UH – ۶۰ Black Hawk در خدمت ارتش آمریکا در سال ۲۰۲۱ تنها ۰.۸۷ بوده است.با این حال، این قیاس تا حدودی قیاس مع الفارغ است، چون قیمت هر Osprey نزدیک به ۸۴ میلیون دلار است، در حالی که قیمت شاهین سیاه ۱۹ میلیون دلار است. به طور کلی، هواپیماهای گران قیمت تر طبق معمول هزینه خسارت بیشتری را متحمل می شوند و حادثه ای که برای اوسپری کلاس A است می تواند یک کلاس B (کم تر از ۲.۵ میلیون دلار، شامل ناتوانی دائمی، یا سه صدمه) یا حتی کلاس C (کم تر از ۶۰۰ هزار دلار خسارت) برای بلک هاوک باشد. با این حال، بدون شک مقدار تصادفات کلاس A هواگرد آسپری نزدیک به چهار برابر زیاد تر از UH – ۶۰ است.

مزایای روتور کج

این هلیکوپتر از زمان جنگ جهانی دوم تا وقتی که نیروی دریایی آمریکا در سال ۱۹۸۹ با خرید MV – ۲۲ Osprey موافقت کرد، مهم ترین نوع هواپیماهای عمود پرواز و فرود می بود. طراحی تیلت روتور که شامل دو موتور توربوشفت با دو پروانه بزرگ است، به این هواگرد اجازه می دهد تا همانند یک هلیکوپتر به طور عمودی پرواز کند و سپس پروانه ها را ۹۰ درجه بچرخاند تا همانند یک هواپیمای معمولی پرواز کند. Osprey اولین هواپیمای عملیاتی شده می بود که می توانست در هر پرواز به هر دو حالت پرواز کند.

قابلیت چند منظوره به Osprey بهترین های هر دو سیستم را داد. این پرنده می توانست از کشتی های تهاجمی آبی خاکی یا پدهای فرود تعبیه شده روی زمین بلند بشود و فرود بیاید, در حالت معمولی با شدت ۲۶۰ گره ( در روبه رو ۱۵۲ گره برای UH – ۶۰ M Black Hawk) پرواز کروز داشته باشد و تا ۲,۱۰۰ مایل دریایی ( ۱,۰۷۱ مایل برای Black Hawk ) پرواز نماید. این چنین Osprey می تواند سریع تر و دورتر از هلیکوپترهای معمولی پرواز کند و انعطاف پذیری بیشتری در ماموریت ها داشته باشد و شانس بیشتری برای غافلگیر کردن دشمن داشته باشد.

مسئله آخر

سانحه مرگبار ماه نوامبر آسپری, تازه ترین مورد از چهار تصادف در کم تر از دو سال قبل است. در حالی که یک سانحه به خطای خلبان نسبت داده شد, حداقل یک سانحه دیگر علت مکانیکی داشته است. هواگرد Osprey امکان پذیر قابلیت های بیشتری را در اختیار نیروهای جنگی آمریکا قرار دهد, اما امکان پذیر مقداری خطرناک تر نیز باشد.